จากคําแนะนําในการบำรุงดินให้ได้ผลผลิตที่ดีอย่างยั่งยืน แนะวิธีการปรับปรุงดิน เพื่อให้ดินมีธาตุอาหารที่พืชต้องการมากขึ้น เพราะดินถือเป็นทรัพยากรธรรมชาติที่มีความสำคัญในการพัฒนาการเกษตรไม่น้อยไปกว่า น้ำ อากาศ แร่ธาตุต่างๆ
จากอินทรียวัตถุผิวหน้าดินตั้งแต่ในอดีตจนปัจจุบัน ดินมีความเสื่อมโทรมลงตามธรรมชาติอย่างมาก เพราะประชากรเพิ่มขึ้น การใช้ทรัพยากรดินก็เพิ่มมากขึ้น ทำให้ความสมดุลย์ของธรรมชาติถูกทำลายไปโดยความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ ทำให้ผลผลิตลดต่ำลง ซ้ำร้ายการใช้ปุ๋ยเคมียิ่งทำร้ายดินมากขึ้น กรมพัฒนาที่ดินได้เล็งเห็นถึงผลกระทบต่างๆ ที่ติดตามมา และหาแนวทางในการแก้ไขปัญหาเหล่านี้
โดยการเผยแพร่ความรู้ในการพัฒนาที่ดิน เพื่อให้ประชาชนได้ทราบถึงวิธีการปรับปรุงบำรุงดินให้เกิดประโยชน์สูงสุด ในการทำเกษตรอินทรีย์อย่างยั่งยืนต่อไป ซึ่งมีวิธีการปรับปรุงดินที่ได้ผลดังนี้
วิธีการบำรุงดินเพื่อเพิ่มผลผลิต
ในการบำรุงดินให้ได้ผลผลิตที่ดี และทำให้ดินมีคุณภาพดีนั้น ทำได้หลายวิธีไม่ว่าจะเป็นการใช้ปุ๋ยคอก การใช้ปุ๋ยหมัก การใช้ปุ๋ยพืชสด หรือการปลูกพืชคลุมดินชนิดต่างๆ การใช้วัสดุคลุมดิน การใช้เศษเหลือของพืชหรือสัตว์ หรือการปลูกพืชหมุนเวียนต่างๆ ล้วนแต่ทำให้คุณภาพของดินดีขึ้น แต่การปรับปรุงบำรุงดินที่ดีและมีคุณภาพนั้น ควรใช้หลายวิธีรวมกัน เนื่องจากการใช้ปุ๋ยอินทรีย์ต่างๆ หากใช้เพียงชนิดเดียวทำให้ต้องใช้ปริมาณที่มาก จึงควรพิจารณาปริมาณการใช้ตามกำลังความสามารถที่มี แต่ถ้าใช้การปรับปรุงบำรุงดินหลายวิธีร่วมกัน ปริมาณที่ใช้ในแต่ละชนิดก็ลดลง จะช่วยลดค่าใช้จ่ายลงได้มาก และควรมีการปฏิบัติบำรุงดินอย่างต่อเนื่องทุกปี เพื่อรักษาระดับความอุดมสมบูรณ์ของดินให้สูงอยู่เสมอ เพื่อประโยชน์ต่อการผลิตพืชผลทางการเกษตรในระยะยาวต่อไป
หลักในการปรับปรุงดินให้ได้คุณภาพ
- พื้นที่ที่ทำการเกษตรที่มีเนื้อดินเป็นดินทราย เช่น ดินร่วนปนทราย ดินเหนียวปนทราย ดินปนลูกรัง ควรใช้ปุ๋ยอินทรีย์ร่วมด้วย เช่น ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยพืชสด เพื่อเพิ่มอินทรียวัตถุให้แก่ดิน อัตรา 2 ตันต่อไร่ ขึ้นไป ส่วนไม้ผล ควรมีการใส่ปุ๋ยหมัก รองก้นหลุมปลูก และขุดใส่เป็นวงรอบรัศมีทรงพุ่ม ในปีต่อๆ ไป หรือปลูกพืชปุ๋ยสด แล้วไถกลบ
- การใช้ปุ๋ยเคมี ปุ๋ยเคมียังมีความสำคัญต่อการปลูกพืชทุกชนิด ไม่ว่าจะเป็นพืชไร่ เช่น อ้อย มันสำปะหลัง ข้าวโพด หรือไม้ผลต่างๆ แต่ในพื้นที่ที่เป็นดินตื้น ไม่มีหน้าดิน ควรใส่ร่วมกับการใส่ปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยอินทรีย์อื่น ๆ เช่น ปุ๋ยคอก ปุ๋ยพืชสด อนึ่งการใช้ปุ๋ยเคมีต้องมี ความรู้ว่าสูตรใดใช้กับพืชชนิดใด จึงจะได้ผลดีและคุ้มค่ากับทุน
- ในดินเปรี้ยว ซึ่งสังเกตุได้จากพื้นที่ซึ่งเป็นที่ลุ่มต่ำมีน้ำแช่ขัง น้ำจะใสมีหญ้าทรงกระเทียมหรือจูดหนูขึ้นหนาแน่น จำเป็นต้อง ใส่ปูนมาร์ล ปูนขาว หินปูนฝุ่น
การบำรุงดินให้ได้ผลผลิตที่ดีจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องทำเป็นอันดับแรกก่อนการเพาะปลูกในฤดูถัดไป เพราะถือเป็นตัวกำหนดคุณภาพและจำนวนผลผลิตที่ได้ในฤดูเก็บเกี่ยวเลยก็ว่าได้ ดังนั้น เกษตรกรจำเป็นต้องให้ความสำคัญแก่ดินมากเทียบเท่ากับด้านอื่นๆ
