ต้นพญานาคราช ชื่อสามัญ Monadenium ชื่อวิทยาศาสตร์ Euphorbia ritchiei (P. R. O. Bally) Bruyns. ชื่อตามท้องถิ่น ว่านนาคราช, พญานาคราช, เนระพูสี, นาคราชใบหยาบ จัดอยู่ในวงศ์ EUPHORBIACEAE
หลายคนสับสนกับต้นนาคราช หรือ ไส้หนุมาน, นาคราช, ว่านนาคราช เพราะต้นหลังนี่ลำต้นเล็กกว่า แต่มีดอกสวนกว่า สำหรับวันนี้จะมาแนะนำเรื่อง การปลูกต้นพญานาคราช เพราะหลายคนบ่นเข้ามาว่ามักเน่าตาย ปลูกแล้วตายกันเยอะ
ต้นพญานาคราช นั้น เป็นกลุ่มเดียวกับกระบองเพชร หรือพืชอวบน้ำทั่วไป ที่ไม่ต้องการน้ำมากเท่าไหร่ในการปลูกและดูแลรักษา ถือเป็นพืชทนแล้งอีกชนิดหนึ่งก็ว่าได้ และเพราะเป็นสมุนไพร จึงได้ชื่อว่าเป็น “ว่าน”
ว่านพญานาคราช มีดอกสีขาว จะออกดอกเมื่อลำต้นแก่จัด ออกดอกระหว่างตาของลำต้น มีลักษณะเหมือนหูกระต่ายหงาย กลีบดอกบนชั้นนอกจะแบน ส่วนกลีบดอกล่างชั้นนอกจะยาว ตรงปลายกลีบมีรอยหยัก มีวงกลมสีแดงที่ดอกชั้นใน เกสรจะเป็นสีเหลือง ดอกจะออกห่างจากยอดประมาณ 3–4 ชั้น โดยที่ตาจะล้อมยอดเอาไว้ แต่ที่น่าสนใจสำหรับผู้ปลูกไม่ใช่ดอก แต่เป็นลำต้นอวบอ้วนที่ยาวสวยงามเหมือนกับพญานาค บางแห่งพบว่าสามารถยาวได้ถึง 60 ซม.
ต้นกำเนิดว่านพญานาคราช
ต้นว่านพญานาคราชเป็นพืชที่พบได้ทั่วไปในหมู่เกาะเขตร้อนที่ตั้งอยู่ใกล้กับมหาสมุทรแอตแลนติก แต่ก็สามารถพบเจอได้ใน แอฟริกา เอเชีย ออสเตรเลีย และหมู่เกาะแปซิฟิกด้วย สำหรับในเมืองไทยสามารถพบได้ในป่าโปร่งทั่วไปในหลายพื้นที่ สำหรับวิธีการขยายพันธุ์ต้นพญานาคราชนั้น นิยมวิธีการปักชำ เนื่องจากง่ายกว่าวิธีอื่น เพราะเป็นพืชทนแล้ง และแตกเป็นต้นใหม่ได้ทุกส่วนของลำต้น
การขยายพันธุ์ส่วนใหญ่จะใช้วิธีการตัดลำต้นเป็นท่อน ยาวประมาณ 5 ซม. ใช้ขี้เถ้าทาแผลเพื่อกำจัดยางออก แล้วนำไปปักชำได้เลยทันที หรือจะทิ้งไว้ในที่ร่ม ก็สามารถแตกเป็นต้นใหม่ได้ไม่ยาก
การดูแลต้นพญานาคราชให้งอกงาม
เพราะเป็นไม้อวบน้ำอย่างกระบองเพชร การดูแลจึงไม่แตกต่างไปกับไม้กลุ่มนี้ และแนะนำให้ปลูกลงในกระถางจะจัดการได้ง่ายกว่า และใช้วัสดุปลูกที่ระบายน้ำได้ดี ไม่อมน้ำ หากมีความชื้นมาก ต้นจะเน่าตายได้ง่าย ยิ่งช่วงหน้าฝน ความชื้นในอากาศสูง หากไม่ได้รับแสงแดดเป็นเวลานานจะทำให้เน่าตายได้ โดยสาเหตุการตายส่วนใหญ่ของต้นพญานาคราชคือโรคเน่า
ต้นพญานาคราชนั้นไม่มีโรคและแมลงศัตรูพืชมากนัก ยกเว้นหนูและสัตว์ฟันแทะที่จะมากัดกินลำต้น แต่สาเหตุการตายส่วนใหญ่ของต้นพญานาคราชคือ โรคเน่า ดังนั้นในช่วงฤดูฝน แนะนำให้วางกระถางสูงจากพื้นดินประมาณ 1 เมตร หรือสูงกว่านั้น เพื่อให้น้ำไม่ท่วมขัง และควรเปลี่ยนดินหรือทำกระถางให้โปร่ง ระบายน้ำได้ดี ต้นก็จะงอกงามตามปกติ
ที่มาเรื่อง การปลูกต้นพญานาคราช : https://www.kasetorganic.com/kaset-easy/monadenium/
