สำหรับเกษตรมือใหม่ อยากเริ่มต้นทำเกษตร และหวังจะประสบความสำเร็จนั้น เป็นไปได้น้อยมาก หากไม่เรียนรู้ถึงสิ่งที่คนเคยทำได้บอกเอาไว้ ว่าควรรู้อะไรบ้าง และสิ่งไหนเป็นข้อเตือนใจ เพื่อไม่ให้ล้มเหลว
ก่อนคิดจะไปทำเกษตรอย่างจริงจัง สำหรับมือใหม่ เวลาเป็นเครื่องพิสูจน์ได้อย่างดี แม้ทฤษฎีจะเก่ง แต่ปฏิบัติจริงและผลที่ได้ กลับตรงข้ามกันโดยสิ้นเชิง แค่ดินเพาะปลูกแหล่งเดียวกัน แต่สภาพแวดล้อมไม่ต่างกัน ก็ใช่ว่าจะให้ผลผลิตที่ดีเท่ากันเสมอ นี่ไม่นับถึง ต้นทุน และระยะเวลา ที่ต้องใช้ ดังนั้น ก่อนทำเกษตร หากไม่ศึกษาให้ดี ไม่มีความพร้อมมากพอ อยากทำแค่เพราะใจรัก หรือมีความจำเป็น
ต้นทุนที่สำคัญสำหรับงานเกษตร ไม่ใช่เงินตรา แต่มันคือ เวลา ขอบอกมือใหม่ไว้ตรงนี้เลยว่า อนาคตแห่งความสำเร็จ ย่อมยากเสมอ คนที่มุ่งมั่นเท่านั้นถึงจะได้ไปต่อ บนเส้นทางเหล่านี้
มือใหม่อยากทำเกษตร ควรเริ่มต้นตรงไหนก่อน
อยากทําเกษตร เริ่มต้นอย่างไร ก่อนอื่น ตอบคำถามตัวเองให้ได้ก่อนว่า มีที่ดินไหม ที่ดินเป็นแบบไหน ใหญ่หรือเล็ก เล็ก ๆ ก็ประมาณต่ำกว่า 1 ไร่ ใหญ่ ๆ ก็หลายไร่ขึ้นไป แล้วไกล หรือ ใกล้แหล่งชุมชน มีแหล่งน้ำไหม ดินมีแร่ธาตุ เหมาะกับการเพาะปลูกไหม พืชละแวกใกล้เคียงที่ให้ผลผลิตดี มีอะไรบ้าง รวมไปถึงตลาด ความต้องการเป็นอย่างไร ใครจะมาซื้อ เราจะขายได้อย่างไร ต้องมีการขนส่งไหม เหล่านี้ถือเป็นคำถามที่ต้องตอบให้ได้
บางคนแค่ที่ดิน ยังไม่มี ก็จบเลย พับโครงการไปเลย ประสบความสำเร็จยาก บางคนบอก เช่าเขาได้ แล้วถามว่า มีทุนไหม ทุนแค่ไหน พอหรือเปล่า กล้าลงทุนโดยที่ไม่ได้รายได้กลับมาเลย ในเวลา 1-5 ปีไหม แล้วค่าใช้จ่ายมีอะไร ต้องกินต้องใช้ไหม หวังว่าจะปลูกผักกินกันตาย ทำได้นานแค่ไหน
ทำเกษตร ทำสวน ทำไร่ หากไม่มีทุน ไม่มีประสบการณ์ ยิ่งถือว่าเป็น งานยาก งานเกษตร เป็นงานใช้แรง และระยะเวลา ไม่ใช่การเดินชี้นิ้วสั่ง เว้นแต่มีเงินถุงเงินถัง แต่หากให้มีใจรักจริง ทนลำบากได้จริง อาจพอมีทางช่วย อาจทำเป็นอาชีพ ที่พอเลี้ยงตัวได้ อยู่แบบพอเพียงไปได้ เมื่อมีความรู้ความสามารถมากพอ มีทุนมากพอ ก็ค่อยขยับขยาย แบบนั้นทำได้ แต่จะใช้เวลามากกว่า 10 ปี มุ่งมั่นถึงแค่ไหน ที่จะดำรงชีวิตอยู่อย่างพอเพียง ได้เป็น 10 ปี
สุดท้าย เลือกจะทำเกษตรแบบใด ทำเกษตรแบบ เน้นการเพาะปลูก ก็จำพวก พืชผักสวนครัวรั้วกินได้ ปลูกไว้เพื่อลดรายจ่าย ปลูกไม้ผลไว้สร้างรายได้แค่พอกิน หรือจะเลือก ทำปศุสัตว์ เพื่อเพิ่มรายได้ให้มั่นคงมากขึ้น
เน้นเพาะปลูก ลงทุนน้อย ทำแล้วอยู่ได้ แต่ไม่รวย เน้นเลี้ยงสัตว์ ลงทุนสูง แต่รายได้ดีกว่า หรือเลือกการผสมผสาน
10 ข้อเตือนใจก่อนคิดทำเกษตร
จากข้อมูลของ อยากทําเกษตร ควรเริ่มต้นอย่างไร เพื่อเรียนรู้ข้อผิดพลาดจากคนอื่น ไม่หลงระเริงกับความเชื่อ แล้วลงมือทำไปเลย ก็อาจประสบความสำเร็จยาก รู้ข้อเตือนใจ 10 อย่างนี้ แล้วนำไปปฏิบัติตาม รับรอง ทำเกษตรสำเร็จแน่นอน
- ต้องมีเงินทุน ทำเกษตรต้องใช้ทุนสูง ใครบอกว่าทำเกษตรไม่ต้องลงทุน อย่าไปเชื่อ เมล็ดพันธุ์ ไม่ได้งอกออกมาจากดิน ไก่ 1 ตัวก็ไม่ได้ฟักออกมาง่าย ๆ จากไข่ในแผง เพราะฉะนั้น ต้นทุนในการทำเกษตร ต้องสูง คิดกันง่าย ๆ คือ ถ้าอยู่ได้โดยไม่ต้องไม่ใช้เงินสักบาท ในเวลา 1 ปี เท่ากับคุณมีเงินทุนสูงมากแล้ว พอจะทำเกษตรได้ ก็แค่ต้องไปขอ เมล็ดพันธุ์ จากชาวบ้านเขาเอามาปลูก รอให้ได้ผลผลิต เอาไว้กิน
- ต้องมีที่ดิน ไม่มีที่ดินก็ทำเกษตรไม่ได้ และพื้นดินที่เหมาะจะทำเกษตร ก็แตกต่างกัน หากต้องการเพาะปลูกจริง ควรนำดินตัวอย่างในแปลง ไปให้หมอดินทำการตรวจสอบ อาจจะส่งไปวิเคราะห์ที่ ห้องปฏิบัติการวิเคราะห์ดิน สำนักงานพัฒนาที่ดินเขตใกล้บ้านท่าน หรือส่งไปที่สำนักวิทยาศาสตร์เพื่อการพัฒนาที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน ถนนพหลโยธิน แขวงลาดยาว เขตจตุจักร กรุงเทพฯ 10900 ตัวอย่างดินเมื่อวิเคราะห์เสร็จแล้ว จะถูกส่งผลกลับ พร้อมกับคำแนะนำ และวิธีการแก้ไขปรับปรุงดิน ที่ถูกวิธี
- เลือกพันธุ์พืชให้เหมาะสม การเพาะปลูกนั้น ไม่ง่าย ใช่ว่า อยากปลูกอะไรก็ปลูกได้ อยู่ภาคใต้ แต่อยากปลูกพืชเมืองหนาว อยู่ภาคเหนือแต่อยากปลูกพืชเมืองร้อน แบบนี้รั้น ทำไปก็เสียเวลา ควรเลือกพืชให้เหมาะสม กับสภาพของดิน และสภาพแวดล้อมที่อยู่ เพื่อจะได้ผลผลิตที่ดี โอกาสสร้างรายได้ก็มีสูง
- ต้องมีความพยายาม การเลือกทำแต่สิ่งที่ชอบนั้นดี แต่อย่ามุทะลุเกินไป การทำในสิ่งที่ชอบ ย่อมทำได้นานกว่า แต่หากมันไปไม่ได้จริง ๆ ก็ควรเลิก หรือปรับเปลี่ยนสถานที่ หรือวิธีการ เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ดีกว่า และเข้ากันได้มากกว่า ทั้งพืช สัตว์ และเจ้าของฟาร์ม แต่เชื่อว่า หากรักจะทำ มีความพยายาม มุ่งมั่น ย่อมไปได้อย่างแน่นอน
- อย่าแคร์สื่อ บางคนมุ่งมั่นทำ แต่ยังไม่สำเร็จ แต่ข้างบ้านมาสบประมาท ว่าทำไม่ได้บ้าง ว่าให้ลองเปลี่ยนไปทำแบบนั้น แบบนี้ บ้าง ปลูกข้าวใครเขาโยนกล้า หรือให้ไปใช้สารเคมีต่าง ๆ หากเราไม่มุ่งมั่น ไม่มีความพยายามมากพอ และไม่มั่นใจ เอาคำคนมาเป็นที่ตั้ง สุดท้าย ก็ไม่สำเร็จ ทำตามคนอื่นจนได้ ปราชญ์ชาวบ้านหลายท่าน ที่ประสบความสำเร็จ เขาก็มุ่งมั่น เชื่อมั่นว่าทำได้ โดยไม่สนใคร
- ควรมีอารมณ์ขัน การทำเกษตรนั้น ใช้เวลาเปลือง ไม่เหมือนการทำอาชีพอื่น ที่ได้ผลเร็ว แต่การเสียเวลา คนทำเกษตรมักกังวล เครียด ด้วยไม่รู้อนาคต ดังนั้น อย่าไปเครียด เครียดแล้วก็ทำอะไรไม่ได้ เราไม่สามารถ เร่งให้พืชโตทันใจได้ เร่งให้สัตว์ออกลูกได้ หรือพยากรณ์ว่าผลผลิตจะดีได้ หากสิ่งที่จะเกิด เราไม่สามารถจัดการได้ ก็แค่อยู่อย่างอารมณ์ดี ยอมรับและปรับปรุงวิธีการให้ดีกว่าเดิม
- แชร์ประสบการณ์บ่อย ๆ การนำวิธีการ ขั้นตอน ไปแชร์ประสบการณ์กับเพื่อนฝูง กับกลุ่มที่สนใจแบบเดียวกัน จะทำให้เราเข้าใจปัญหา และคาดคะเนถึงสิ่งที่จะเกิดขึ้นได้ การพูดคุยแลกเปลี่ยน จะทำให้เราเข้าใจขั้นตอนได้เร็วขึ้น อีกทั้ง ยังได้เทคนิคดี ๆ จากคนอื่นที่ร่วมแชร์ และแบ่งปันประสบการณ์นั้น มาเป็นประโยชน์แก่เราได้ด้วย ดังนั้น อย่าเงียบ แล้วเก็บไว้คนเดียว
- ต้องเป็นนักวิเคราะห์และวางแผน การวิเคราะห์ความเสี่ยง และการวางแผน ไม่ใช่จำเป็นกับอาชีพอื่น แต่จำเป็นกับอาชีพเกษตรกร เป็นอย่างมาก การคาดการณ์ถึงผลกระทบ จากสภาพแวดล้อม และแก้ปัญหาได้ทัน วางแผนและปรับปรุงวิธีการ รวมไปถึง การพัฒนาขั้นตอนการผลิต ยิ่งจำเป็นอย่างสูงในการทำเกษตร ทักษะเหล่านี้ จำเป็นต้องพัฒนา ไม่ใช่รุ่นพ่อทำอย่างไร รุ่นลูกก็ทำอย่างนั้นเหมือนเดิม ไม่ได้
- ต้องเป็นนักวิทยาศาสตร์ และกล้าทดลอง การเรียนรู้ไม่มีขอบเขต สิ่งใหม่เกิดขึ้นเสมอ การเป็นนักเกษตรที่ดี ต้องเก่งเรื่องการสังเกตุ และทดลอง หลายศาสตร์ในงานเกษตร มาจากการสังเกตุและการทดลองเป็นส่วนใหญ่
เช่น การปรับปรุงดิน การสร้างฮอร์โมนให้กับพืช แม้แต่วิธีการทำปุ๋ย ยังต้องเลียนแบบตามธรรมชาติ สังเกตุ ทดสอบ ทดลอง ในแปลงเล็ก แล้วนำผลที่ได้ไปใช้กับแปลงใหญ่ - ทำอย่างต่อเนื่อง มีความพยายามแล้ว ต้องมุ่งมั่น เมื่อประสบความสำเร็จดีเยี่ยมแล้ว ค่อยขยายพื้นที่ และทำแบบเดิมอย่างต่อเนื่อง ทำไปแบบนี้ สามารถเติบโตได้ เรียนรู้จากเล็ก ๆ ไปก่อน เมื่อได้ข้อสรุปที่ดี วิธีที่ดี ปฏิบัติได้จริง จึงขยับขยายไปสู่พื้นที่ ที่กว้างขึ้น แบ่งปันประสบการณ์ที่ได้ ให้แก่ผู้สนใจบ้าง
เกษตรมือใหม่ หัดทำเกษตรในช่วงเริ่มต้นนั้น ไม่ง่าย แต่ก็ไม่ยากจนเกินไป หากมีใจรักและมีความมุ่งมั่นที่จะทำ ตั้งเป้าเอาไว้ไกล มีเวลาบ่มเพาะประสบการณ์ ให้เติบโตไปกับผลหมากรากไม้ และเรือกสวนไร่นาที่สร้างมากับมือ เชื่อแน่ว่ามือใหม่ทุกท่าน จะประสบความสำเร็จดังที่หวังไว้อย่างแน่นอน
เรียบเรียง ที่มา : เริ่มต้นทําเกษตรอย่างไรให้สำเร็จ
